بررسی روابط امنیتی - استرات‍‍ژیکی آمریکا وکشورهای عربی حوزه خلیج فارس (2010-2001)

تداوم حضور آمریکا در خلیج فارس بعد از اشغال عراق در سال 2003، تاثیرات مهمی برکشورهای عربی منطقه داشته است. بررسی سوابق حضور نیروهای ایالات متحده آمریکا در خلیج فارس نشان می دهد این کشور بعد از عملیات آزاد سازی کویت در سال 1991 اقدام به حضور گسترده نظامی در این منطقه نموده است و در پی تقویت و تحکیم روابط خود با کشورهای منطقه بوده است. ایالات متحده آمریکا اکنون با هر هفت کشور عربی حوزه خلیج فارس روابط نزدیکی دارد .در این پژوهش سعی شده است تا در کنار بررسی این روابط که با تمرکز بر روابط امنیتی واستراتژیکی در جهت دستیابی به منظورها واهداف آن انجام می شود به دنبال پاسخ به این سوال اصلی هستیم که تاثیر روابط امنیتی – استراتژیکی ایالات متحده آمریکا وکشور های عربی حاشیه خلیج فارس در امنیت منطقه خلیج فارس چگونه می باشد؟ با توجه به بررسی ها ی انجام شده به نظر می رسد به قدرت رسیدن شیعیان در عراق پس از سرنگونی صدام وقدرت نمایی حزب الله لبنان طی سال های گذشته و نزدیکی این گروهها به ایران که منتج به افزایش قدرت سیاسی شیعیان به طور عام و ایران به طور خاص شد، به نگرانی مشترک آمریکایی ها و حاکمان کشورهای عربی خلیج فارس تبدیل گردید. این نگرانی مشترک باعث شده که طرفین به سمت ایجاد یک بلوک قدرت در برابر این تهدید شکل گرفته از منظر آنان گام بردارند. آمریکایی ها معتقدند پس از اشغال عراق در شرایطی که کشورهای شورای همکاری خلیج فارس توان ایجاد موازنه موثر با ایران را ندارند و عراق نیز به توان قابل توجهی دست نیافته است، حضور نظامی آمریکا کاملا ضروری است. بررسی های انجام شده نشان می دهد، برای کشورهای عربی خلیج فارس، آمریکا ضامن اصلی بقا و امنیت به شمار می رود و حفظ سطح گسترده ای از روابط با این قدرت غربی برای آنها اهمیت حیاتی دارد . از سوی دیگر، آمریکا برای مشروعیت بخشی حضور خود در خلیج فارس و حفظ آن نیازمند آن است که به تحکیم روابط عمیق سیاسی - امنیتی با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس بپردازد . نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد، با توجه به مفهوم نسبی امنیت ، روابط امنیتی ایالات متحده آمریکا وکشورهای عربی خلیج فارس باعث ایجاد یک امنیت حداقلی موقت اما شکننده برای طرفین گردیده است و با نظر به این که ایالات متحده آمریکا روابط خود با سایر بازیگران را بر مبنای منافع ملی خویش تنظیم می کند، نمی توان به پایداری وثبات این روابط در بلند مدت اطمینان داشت. با توجه به یافته های پژوهش حاضر، می توان گفت تا زمانی که اراده جمعی تمامی کشورهای ساحلی خلیج فارس مبنی بر برقراری یک سیستم امنیتی جامع شکل واحد به خود نگیرد، نمی توان از امنیت پایدار در این منطقه صحبت کرد.